Phanh tay và phanh chân ô tô khác nhau như thế nào?

Để đảm bảo an toàn khi lái xe, việc phân biệt chức năng của phanh tay và phanh chân ô tô là điều không thể thiếu. Phanh tay, với khả năng khóa bánh xe, giúp xe đứng yên hoàn toàn, thường được sử dụng khi đỗ xe hoặc trong trường hợp khẩn cấp. Còn phanh chân, với tác dụng điều chỉnh tốc độ một cách linh hoạt, đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát xe khi đang di chuyển.

Hãy cùng Phụ tùng Trường Anh phân biệt rõ hơn nhé.

Phanh tay và phanh chân ô tô là gì?

Phanh chân là một bàn đạp được kết nối với bộ trợ lực chân không được sử dụng  để điều chỉnh tốc độ và dừng xe khi đang di chuyển. Hệ thống phanh chân, hay còn gọi là phanh thủy lực, tận dụng lực chân của người lái kết hợp với trợ lực chân không để làm chậm hoặc dừng hoàn toàn một chiếc xe có trọng tải lớn.

Trong khi đó, phanh tay, còn được gọi là phanh dừng, hoặc phanh khẩn cấp là cần gạt gần cột lái. Dùng để giữ xe cố định khi đỗ hoặc trong trường hợp khẩn cấp. Phanh tay có thể được kích hoạt bằng cần gạt, cần kéo tay hoặc bàn đạp, tùy thuộc vào thiết kế của từng loại xe. Nói một cách đơn giản, phanh tay có thể ở một số nơi khác nhau trên trong ô tô nhưng chỉ được sử dụng khi dừng khẩn cấp hoặc khi xe ở trạng thái đứng yên.

So sánh phanh chân và phanh tay ô tô.

Với những khác biệt rõ ràng về vị trí, chức năng và cơ chế hoạt động, việc phân biệt phanh chân và phanh tay trở nên dễ dàng. Nhờ đó, người lái xe có thể vận hành xe một cách an toàn và hiệu quả hơn.

Khác nhau về vị trí lắp đặt.

Phanh chân và phanh tay có vị trí đặt hoàn toàn khác nhau. Nếu phanh chân nằm ngay dưới chân trái, thuận tiện cho việc đạp để điều khiển tốc độ, thì phanh tay lại thường được bố trí ở vị trí giữa hai ghế ngồi, yêu cầu người lái phải dùng tay kéo để kích hoạt. Sự khác biệt này giúp ta dễ dàng phân biệt và sử dụng hai loại phanh này

Tùy theo mẫu xe và năm sản xuất, vị trí của phanh tay ô tô có thể khác nhau. Có thể nói, nếu như phanh chân được kiểm soát bằng chân thì phanh tay ô tô sẽ yêu cầu người dùng phải tác dụng lực đòn bẩy kéo để kích hoạt chúng. 

Khác nhau về chức năng sử dụng.

Phanh chân và phanh tay, dù cùng phục vụ mục đích giúp xe dừng lại, nhưng lại có những chức năng khác biệt rõ rệt:

Phanh chân, với khả năng kiểm soát chính xác tốc độ và lực hãm, được sử dụng thường xuyên trong quá trình lái xe. 

Ngược lại, phanh tay chủ yếu đảm bảo xe đứng yên tại chỗ, đặc biệt hữu ích khi đỗ xe trên địa hình dốc hoặc trong trường hợp khẩn cấp. 

Hãy tưởng tượng phanh chân như một người lính canh luôn sẵn sàng giúp bạn làm chậm hoặc dừng xe khi cần thiết. Còn phanh tay thì giống như một chiếc neo, giữ chặt chiếc xe của bạn tại chỗ khi bạn đỗ xe. Cả hai đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hành trình của bạn được an toàn và suôn sẻ.

Khác nhau về cơ chế hoạt động.

Khi đạp phanh chân, lực sẽ được truyền qua hệ thống thủy lực, tạo ra áp lực lên các má phanh ép vào đĩa phanh, từ đó làm chậm hoặc dừng xe. Hầu hết lực phanh tập trung vào bánh trước để đảm bảo xe không bị mất lái.

Khác với phanh chân, phanh tay hoạt động độc lập và chủ yếu tác động lên bánh sau. Khi kéo cần phanh tay, cáp kim loại sẽ kéo các má phanh ép vào trống phanh hoặc đĩa phanh phía sau. Phanh tay thường được sử dụng để giữ xe cố định khi đỗ hoặc trong trường hợp khẩn cấp. Tuy nhiên, do chỉ tác động lên bánh sau nên khả năng giảm tốc của phanh tay kém hơn phanh chân và có thể gây mất cân bằng khi sử dụng đồng thời cả hai.

Một điểm cần lưu ý là phanh tay có thể bị kẹt nếu không được sử dụng thường xuyên, gây ảnh hưởng đến khả năng vận hành của xe. Do đó, nên sử dụng phanh tay định kỳ để đảm bảo chúng hoạt động tốt.

Cách sử dụng phanh tay và phanh chân ô tô hiệu quả.

Tùy theo từng trường hợp, chủ xe nên cân nhắc sử dụng phanh tay và phanh chân ô tô để đạt hiệu quả cao, đảm bảo an toàn khi di chuyển. Trong đó, mỗi loại phanh sẽ tương ứng và phù hợp với từng điều kiện khác nhau, cụ thể như sau: 

Phanh tay được sử dụng trong những trường hợp:  

Đối với xe số sàn, phanh tay là "người bạn đồng hành" không thể thiếu. Khi đỗ xe, người lái cần đặt cần số về vị trí N (trung lập) và kéo phanh tay để giữ xe cố định. Đây là cách duy nhất để đảm bảo xe không bị trôi khi đỗ. Ngay cả khi dừng xe chờ đèn đỏ hoặc trong những tình huống kẹt xe, việc kết hợp phanh tay và số N cũng giúp giảm tải cho chân phanh và tăng độ an toàn.

Đối với xe số tự động, phanh tay vẫn giữ vai trò quan trọng, đặc biệt khi đỗ xe trên địa hình dốc. Bằng cách kéo phanh tay, chúng ta tạo thêm một lớp bảo vệ, giúp xe không bị trôi khi đỗ và giảm áp lực lên hệ thống phanh chính. Việc kết hợp phanh tay và chế độ giữ xe (P) sẽ giúp xe đứng yên một cách an toàn, ngay cả khi gặp phải các tình huống bất ngờ.

Khi đỗ xe trên đồi hoặc dốc, trọng lực sẽ tác động lên ô tô và tạo thêm áp lực lên hệ thống phanh. Việc sử dụng phanh tay và cần số xe tự động sẽ giúp hạn chế tai nạn xảy ra trong trường hợp hệ thống phanh chính không hoạt động ổn định. 

Phanh chân được sử dụng trong những trường hợp:  

Phanh chân là công cụ chính để điều khiển tốc độ của xe. Khi cần giảm tốc hoặc dừng xe, người lái chỉ nên sử dụng phanh chân. Việc sử dụng phanh tay để giảm tốc độ trong khi đang di chuyển là rất nguy hiểm vì có thể khiến bánh sau bị bó cứng, dễ gây mất lái.

Đối với xe số sàn, việc sử dụng phanh chân thường đi kèm với việc đạp ly hợp để ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số. Còn với xe số tự động, việc điều khiển phanh chân đơn giản hơn, chỉ cần đạp bàn đạp phanh.

Do bánh trước chịu phần lớn lực tác động, phanh chân nên được sử dụng nếu chủ xe đang di chuyển với tốc độ cao. Người lái nên đặc biệt lưu ý không dùng phanh tay trong những trường hợp này để đảm bảo an toàn cho bản thân và các phương tiện khác. 

Lưu ý quan trọng: Khi di chuyển với tốc độ cao, phanh chân là lựa chọn duy nhất đảm bảo an toàn. Phanh tay chỉ nên được sử dụng để giữ xe cố định khi đỗ hoặc trong các trường hợp khẩn cấp.

Kết luận.

Phanh chân và phanh tay là hai trợ thủ đắc lực giúp bạn làm chủ mọi cung đường. Mỗi loại phanh đều có vai trò riêng biệt, từ vị trí lắp đặt đến chức năng hoạt động. Để khai thác tối đa hiệu năng của xe và đảm bảo an toàn tuyệt đối, hãy nắm vững cách sử dụng hiệu quả của cả hai loại phanh này.

Bạn còn băn khoăn điều gì? Đội ngũ chuyên gia của Trường Anh luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn qua Hotline: 0973998288.

Chúc bạn có những hành trình lái xe an toàn và thú vị!