Bugi Phát Tia Lửa Điện Khi Nào? Giải Đáp Chi Tiết Cho Người Sử Dụng Ô Tô

Giới thiệu về Bugi ô tô: Chức năng và cấu tạo

Bugi ô tô là bộ phận tuy nhỏ nhưng lại rất quan trọng trong động cơ đốt trong, có nhiệm vụ phát tia lửa điện để đốt cháy hỗn hợp không khí và nhiên liệu, giúp chuyển hóa năng lượng hóa học thành cơ học để xe di chuyển. Chúng bao gồm một điện cực trung tâm và vỏ cách điện tạo ra tia lửa ở thời điểm thích hợp trong chu kỳ nén, đảm bảo động cơ hoạt động hiệu quả.

Cấu tạo của bugi gồm nhiều thành phần, mỗi phần đảm bảo sẽ hoạt động chính xác và hiệu quả nhằm giúp cho hệ thống vận hành được trơn tru hơn như:

• Đầu Bugi: Là phần trên cùng của bugi, nơi nối với dây đánh lửa để nhận điện áp cao từ cuộn dây đánh lửa.

• Vỏ Gốm: Được làm từ vật liệu gốm chịu nhiệt, cách điện cho phần điện cực trung tâm, và giữ nhiệt để giúp bugi hoạt động hiệu quả.

• Điện Cực Trung Tâm: Là nơi phát ra tia lửa điện. Điện cực này thường được làm từ các kim loại chịu nhiệt tốt như hợp kim niken, iridi, hoặc bạch kim.

• Điện Cực Đất: Nằm ở đầu dưới của bugi, gần điện cực trung tâm, để tạo khe hở cho tia lửa điện nhảy qua.

• Ren Bugi: Dùng để bắt chặt bugi vào đầu xi lanh của động cơ.

• Khe Hở: Là khoảng cách giữa điện cực trung tâm và điện cực đất, nơi tia lửa điện nhảy qua. Khe hở này cần được điều chỉnh chính xác để đảm bảo bugi hoạt động hiệu quả.

• Vòng Đệm: Dùng để ngăn khí nén trong xi lanh rò rỉ ra ngoài và đảm bảo bugi được gắn chắc chắn.

Cấu tạo bugi (Nguồn: sưu tầm)

Nguyên lý hoạt động của Bugi ô tô

Nguyên lý hoạt động của bugi ô tô dựa trên khả năng tạo ra tia lửa điện để đốt cháy hỗn hợp không khí và nhiên liệu trong xi lanh động cơ. Quá trình này diễn ra như sau:

• Tích lũy điện cao áp: Khi động cơ hoạt động thì cuộn dây đánh lửa tạo ra điện áp từ 12V của ắc quy lên hàng nghìn vôn (giao động khoảng 20.000V-40.000V).

• Truyền điện áp cao: Điện áp cao này được truyền qua dây đánh lửa đến Bugi. Tại đây nó sẽ được chuyển từ đầu Bugi qua vỏ gốm cách điện đến điện cực trung tâm.

• Tạo tia lửa điện: Khi điện áp cao được truyền đến điện cực trung tâm, một trường điện mạnh được tạo ra giữa điện cực trung tâm và điện cực đất. Khi điện áp đủ lớn để vượt qua sức cản của không khí trong khe hở bugi thì một tia lửa điện sẽ nhảy qua khoảng cách này. 

• Đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu không khí: Tia lửa điện tạo ra nhiệt lượng cao, đủ để đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và không khí trong xi lanh. Sự đốt cháy này tạo ra áp suất lớn, đẩy piston di chuyển xuống, tạo công suất cho động cơ.

• Chu kỳ lặp lại: Sau khi tia lửa đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu, chu kỳ làm việc của động cơ lại tiếp tục với các hành trình khác (nạp, nén, xả). Quá trình đánh lửa sẽ lặp đi lặp lại với mỗi chu kỳ nổ.

Khi Nào Bugi Phát Tia Lửa Điện?

Bugi phát tia lửa điện vào cuối kỳ nén chuyển sang kỳ nổ trong chu kỳ hoạt động của động cơ. Điều này xảy ra trong một chu trình gồm bốn kỳ được thiết kế để tối ưu hóa quá trình đốt cháy và chuyển hóa năng lượng thành công suất động cơ. Dưới đây là mô tả chi tiết về thời điểm bugi phát tia lửa điện:

Bugi phát tia lửa điện (Nguồn: sưu tầm)

• Kỳ nạp: Piston di chuyển xuống tạo khoảng trống trong xi lanh để hỗn hợp không khí và nhiên liệu được hút vào qua van nạp.

• Kỳ nén: Piston di chuyển lên, nén hỗn hợp không khí và nhiên liệu trong xi lanh. Áp suất và nhiệt độ tăng cao, chuẩn bị cho quá trình đốt cháy.

• Kỳ nổ (Thời điểm bugi phát tia lửa điện):

              - Ngay trước khi piston đạt điểm chết trên (TDC - Top Dead Center), bugi phát tia lửa điện để đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và không khí đã nén.

              - Sự đốt cháy nhanh chóng tạo ra áp suất lớn, đẩy piston xuống với lực mạnh và tạo ra công suất và làm quay trục khuỷu.

• Kỳ xả: Piston di chuyển lên, đẩy khí thải ra ngoài qua van xả để chuẩn bị cho chu kỳ tiếp theo.

Dấu hiệu nhận biết Bugi hoạt động kém

Bugi hoạt động kém có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất động cơ và tiết kiệm nhiên liệu. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết bugi đang hoạt động kém mà bạn có thể nhận thấy rõ:

• Động cơ khởi động khó khăn: Khi bugi bị mòn hoặc hỏng, động cơ có thể khó khởi động hơn do thiếu tia lửa đủ mạnh để đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và không khí.

• Tiếng nổ động cơ không đều: Nếu bugi hoạt động kém, động cơ có thể phát ra tiếng nổ không đều hoặc tiếng nổ lạ, do việc đốt cháy trong xi lanh không diễn ra đồng đều.

• Động cơ rung hoặc giật: Một bugi không hoạt động hiệu quả có thể gây ra hiện tượng rung hoặc giật khi xe chạy, đặc biệt khi tăng tốc.

• Giảm công suất động cơ: Bugi kém có thể dẫn đến sự giảm hiệu suất động cơ, làm cho xe cảm thấy yếu và thiếu lực khi tăng tốc hoặc leo dốc.

• Tăng tiêu hao nhiên liệu: Khi bugi không đốt cháy hiệu quả, động cơ cần nhiều nhiên liệu hơn để đạt được cùng mức công suất, dẫn đến tăng tiêu hao nhiên liệu.

• Khói đen từ ống xả: Nếu bugi không đốt cháy hoàn toàn nhiên liệu, khí thải có thể xuất hiện khói đen do dư thừa nhiên liệu không cháy hết.

• Đèn báo lỗi động cơ: Đèn check engine trên bảng điều khiển có thể sáng nếu bugi hoặc hệ thống đánh lửa gặp vấn đề.

• Hiện tượng đánh lửa sai (Misfire): Một bugi hỏng có thể gây ra hiện tượng đánh lửa sai, khi một hoặc nhiều xi lanh không cháy đúng cách.

Kết Luận

Bugi đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong hoạt động của động cơ ô tô. Hiểu biết về thời điểm và điều kiện phát tia lửa của bugi không chỉ giúp bạn bảo dưỡng xe hiệu quả mà còn kéo dài tuổi thọ cho động cơ. Hãy đảm bảo việc kiểm tra và thay thế bugi định kỳ để xe luôn hoạt động với hiệu suất tối ưu nhất có thể.

Phụ tùng Trường Anh hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp quý khách hàng phần nào hiểu rõ được tầm quan trọng và chu kỳ phát lửa điện của Bugi một cách rõ ràng. 

Để được hỗ trợ giải đáp và tư vấn vui lòng liên hệ đến Hotline: 0973998288. Chúng tôi luôn sẵn sàng phục vụ quý khách hàng một cách tận tình nhất.